Satuwan Lete Papan ing Basa Jawa
Wisnu P
A.
Purwaka
Andharan ngenani
satuwan let mligine ing basa Jawa isih kurang. Satuwan let iku kalebu ing sajrone satuwan ukuran. Sejatine satuwun
ukuran kuwi ana rolas warna, salah sijine satuwane let. Satuwan let iki uga kaperanga ana
satuwan lete wetu lann satuwan lete papan. Satuwan lete papan nuduhake ukurane akehe
lete utawa antarane papan.
Dhasar sing dadi
satuwan lete papan yaiku dawa lan dhuwur tumrap adohe antarane papan siji lan
liyane. Makalah
iki diandharake ngenani satuwan lete papan ing basa Jawa. Ana
panliiten kang saemper karo makalah iki, yaiku ana sajrone skripsine Purnomo
taun 2011 kang diandharake ngenani ssistem numerilia. Garapan kuwi
nengenake satuwane barang, kaya dene satuwan isi, jembar, lan cacahe barang
digarapa kanthi gamblang, nanging ana saperangan satuwan kang durung
digarap kanthi rinci yaiku satuwane let. Bab iki sing dadi narik kawigaten, satuwan let apa maneh lete papan ana
garapan kanthi rinci.
Ancase makalah iki yaiku supaya luwih ngerteni kepriye panganggone tembung sing
negesi ukuran let mligine papan kang wujude angka lan kepriye andharan kuantifikasi sing dicakake sajrone
satuwan lete papan. Ing basa
Jawa, satuwan lete papan
bakal
dijlentrehake
dening satuwan-satuwan sing rinci lan ana saperangan padha karo ing basa
Indonesia
Satuwane lete papan ing basa Jawa sajrone
makalah bakal diandharake
kanthi ancangan semantic kang dipantha dadi telu yaiku (1) dhimensional, (2)
relasional, lan (3) konseptual. Ancangan dhimensional kalebu leksikal, ancangan
relasional kalebu paradhigmatik dene konseptuale yaiku jlentrehan perangane
teges utawa fitur distingtif makna (FDM).
Makalah iki nduweni ancas kanggo njlentrehake topik, banjur nggolongake jinise
lan nuduhake satuwan lete papan ing basa Jawa, dene paedahe yaiku supaya bisa
ngrembakake ilmu semantic ngenani penganggone teges satuwan lete papan.
B.
Andharan
Andharan ing
makalah nduweni telung isi yaiku (1) teges, (2) titikan lan (3) jinise satuwane
lete papan. let ing basa Jawa. Supaya
luwih cetha bakal diandharake kaya ing ngisor iki.
1.
Tegese Satuwan Lete Papan ing Basa Jawa
Satuwan yaiku tetembugan kang digunakake kanggo nyatakake ukuran sapira akehe
samubarang sing
nduweni wujud angka. satuwan yaiku
standar utawa dhasar ukuran. Dhata-dhata kang kalebu satuwan kena kaperangan
dadi rolas, yaiku (1) jarak, (2) dawa, (3) dhuwur, (4) amba, (5) jero, (6) kandel,
(7) isi, (8) cacah, (9) wektu, (10) abot, (11) gedhe, lan (12) umur (Arifin
1990:93). Miturut Chaer (2013:162) Semantik leksikal dadi wolu, yaiku (1) Tipe
I, nyethakake sipat, (2) Tipe II, nyethakake wujud, (3) Tipe III, nyethakake
ukuran, (4) Tipe IV, nyethakake umur, (5) Tipe V, nyethakake nyethakake warna,
(6) Tipe VI, nyethakake let, (7) Tipe VII, nyethakake tenaga, lan (8) Tipe
VIII, nyethakake pangendran. Satuwan sing bakal
diandharake ing makalah iki yaiku satuwane let ing basa Jawa. Let yaiku dawane
lintasan sing diukur saka titik siji menyang titik liyane. Let yaiku
antara, mawa antara, papan ing sasela-selaning barang loro; utawa antaraning
waktu.
Tembung-tembung
ing nyethakake let bisa dipadhakake nganggo teknik bandhing ciri tembung kanthi
tingkatan (Sapir sajrone Arifin 1990:93). Tembung-tembung kasil saka tingkatan
kuwi yaiku cedhak, cedhak banget, adoh, adoh banget. Satuwan let papan yaiku ukuran kanggo
tetenger numerial tumrap dawa utawa dhuwur seselane ing antara rong papan.
2.
Titikane Satuwan
Let
ing Basa Jawa
Satuwan let njlentrehake teges adohe
samubarang saka panggon siji menyang liyane. Teges sing dijlentrehake kuwi sambung rapet karo bab
dawane let. Satuwan let kuwi bisa kedadeyan saka satembung lan uga bisa safrase. Frase yaiku kadadeyan saka rong tembung
kang nduweni sateges.
Satuwan let bisa katitik saka adoh,
dhuwur, utawa dawane let saka panggon siji nang panggon liyane. Satuwan let bisa dirumusake kanthi
pola (wilangan + satuwan). Tuladhane sajangkah. Sa- minangka wilangan
lan jangkah minangka satuwan.Titikan liyane yaiku nengeri saka rong papan,
panggonan utawa samubarang kang manggon ing antarane rong bab.
Satuwan lete papan uga kena katitik saka tembung sing
diowahi aksara burine kanggo bangetake. Tuladahane raket dadi rakit, mepet dadi
mepit, cedhak dadi cedhek.
3.
Jinise
Satuwan Let
ing Basa Jawa
Satuwan let ing
kene jinise kaperang dadi loro, yaiku satuwan kang kena dietung
lan satuwan ora kena dietung. Bab satuwan kang kena dietung mengko kaperang
dadi loro kapisan nganggo ukuran panemtu ukuran dawa (meteran), satuwan sing nganggo ukuran dawane awak.
a.
Kena Dietung
Satuwan lete
papan sing kapisan satuwan kang ukurane kena dietung mengko kaperang dadi loro,
yaiku (1) ngangko pangukur meter lan (2) nganggo pangukur awak. Dhasar kanggo
njinisake satuwan iki yaiku cacah utawa akehe angka ukurane satuwan lete papan.
1) Ukuran Dawa (Meteran).
Ukuran ngango
satuwan meter iki angka kapisan kanggo ngukuri satuwan lete papan. Meteran ing
kene asring digunakake wong Jawa. Yen
lete kuwi mung cedhak lumrahe ngganggo senti, menawa rada adoh satuwan nganggo
meter. Dene lete papan siji lan sijne adoh satuwane nganggo ukuran kilo. Pancen
umum ora nggunake meter nalika catur satuwan iki. Yen dideleng mung saka
satembung kayata, senti, meter, utawa kilo bisa ndadekake bingung, amarga kuwi
uga kalebu bobot. Nanging nalika ngerteni kontek ukarane bisa ngerteni yen ta
kuwi mengko satuwane let. Satuwane lete papan ukuran meter bisa dideleng saka
analisis komponen makna ing ngisor iki:
|
Tembung
|
Cedhak Banget
|
Cedhak
|
Adoh
|
Adoh Banget
|
|
senti
|
+
|
-
|
-
|
-
|
|
meter
|
-
|
+
|
±
|
-
|
|
kilo
|
-
|
-
|
+
|
+
|
Saka
jlentrehan perangan teges ing ndhuwur bisa dingerteni yen satuwan lete papan
ing basa Jawa nduweni teges sing beda-beda. Senti sing ing kene ateges
sentimeter nduweni + cedhak banget, - cedhak, -adoh, lan –adoh banget. Tegese
senti kuwi digunakake nalika ana lete papan kang cedhak banget. Semono uga karo
meter. Meter nduweni teges sing beda karo senti lan kilo. Jlentrehan meter iki
yaiku –cedhak bnaget, +cedhak, ±adoh, lan –
adoh banget. Dadi mete iki nduweni teges satuwan sing kalebu cedhak, nanging bisa
uga dadi adoh. Amarga meter ing kene bisa bisa uga dadi sepuluh meter, seket
meter. Lan kang pungkasan kilo kang ateges kilometer. Jlentrehan iki kayata,
-cedhak banget, -cedhak, +adoh, lan +adoh banget. Saka jlentrehan kilo uga bisa
katitik yen ta kuwi satuwan sing beda karo liya. Panganggane kilo iki nalika
ngerteni ukuran lete papan kang adoh bisa uga adoh banget.
sasenti
(1) Masjid karo omahku mung sameter
sakilo
Tuladha
ing nduwur ngetrapake satuwan lete papan ing ukara, yen ta ukara mengko nganggo
satuwan senti ateges cedhak banget, yen nganggo meter kuwi cedhak, lan kilo
ateges let masjid karo omah adoh. Satuwan ora bisa ngadeg dhewe perlu anane wilangan
kanggo nguripake ukara.
2)
Ukuran Dawane Awak.
Awak iku uga kena diarani angga, badan, lingga, diri,
deha, sarira, salra, raga, tubuh, lan wanda. Nanging ing sub bab iki nganggo
tembung awak amarga wis lumrah. Diarani dawane awak amarga saben ngukur lete
papan utawa dawane seselane papan iki nggunakake raga utawa awak. Senadyan
saben wong ukurane beda-beda nanging dadii benere, yen ta ora padha bedhane mung
sithik. Satuwane lete papan sing kaya mangkono yaiku:
a.
kilan
b.
jangkah
c.
dhepa
d.
lengen
e.
pengawe
f.
pengadeg
g.
dhengkul
h.
weteng
Satuwan ing ndhuwur
minangka satuwan kang diukur ngango dawane awak. Satuwan iki kaperang dadi loro. Kapisan ukuran let dhatar,
yaiku kilan, jangkah, dhepo, lengen.
Satuwan kilan
iki ukurane saka driji jenthik nganti jempol sing diambakake, yen satuwan
jangkah kuwi ukurane saka sikil siji menyang sikil sijine nalika diajukake. Yen
ta satuwan dhepo kuwi ukuran saka tangan siji lan tangan sijine utawa antarane
rong lengen. Lan satuwan lengen iki dawane saka kepelan tangan nganti pundhak.
Satuwane
lete papan ukuran awak kang dhatar bisa dideleng saka Jlentrehan perangane
teges ing ngisor iki:
|
Tembung
|
Cedhak Banget
|
Cedhak
|
Adoh
|
Adoh Banget
|
Pangango
(intensi)
|
|
kilan
|
+
|
-
|
-
|
-
|
+
|
|
jangkah
|
-
|
+
|
±
|
-
|
+
|
|
dhepa
|
-
|
-
|
+
|
±
|
-
|
|
lengen
|
-
|
+
|
-
|
-
|
+
|
Saka
jlentrehan perangan teges kang ukuran nganggo awak dhatar ing ndhuwur bisa
dingerteni yen satuwan lete papan ing basa Jawa nduweni teges sing beda-beda.
Satuwan kuwi yaiku kilan, jangkah, dhepo, lan lengen. Kilan jlentrehane nduweni
+ cedhak banget, - cedhak, -adoh, –adoh banget, lan +pangango. Tegese yen ta kilan
kuwi digunakake nalika ana lete papan kang cedhak banget, ora digunakake nalika
ana let kan ukurane adoh lan digunake asring banget kanggo satuwan lete papan.
Semono uga karo jangkah. Jangkah nduweni teges sing beda karo satuwan liyane.
Jlentrehane jangkah iki yaiku –cedhak banget, +cedhak, ±adoh, – adoh banget, +pengango. Jangkah iki nduweni
teges satuwan kang cedhak, nanging bisa uga dadi adoh. Amarga jangkah ing kene
bisa dadi pirang-pirang jangkah, sepuluh jangkah. Jangkah iki kalebu satuwan
kang kerep digunakake. Dene dhepa iki nduweni, -cedhak banget, -cedhak, +adoh,
lan +adoh banget. Saka jlentrehan dhepa uga bisa katitik yen ta kuwi satuwan
sing beda karo liya. Panganggane dhepa iki nalika ngerteni ukuran lete papan
kang adoh bisa uga adoh banget. Panggunane dhepa iki ora kerep lan lumrah. Lan
kaping pungkasan satuwan lengen. Lengen iki nduweni jlentrehan yaiku –cedhak,
+cedha, -adoh, -adoh banget, lan +panganggo. Ateges satuwan lengen
dgunakake kanggo let kang cedhak lan uga
kerep digunake kanggone ukuran. Saka jlentrehan kabeh kuwi mau wis bisa
mbedakake satuwan siji lan liyane. Tuladha ing ngisor ngetrapapake ing ukara.
sakilan
(2) Buta dijejek kakarasana mundur salengen
sajangkah
sadhepa
Tuladha ing ndhuwur ngecakake perangan satuwan ing ukara.
Bisa katitik uga ing tingkatane, kilan
kuwi mundhure mung cedhak banget, lengen kena kaanggep cedhak semono uga karo
jangkah nanging tatarane jangkah luwih adoh saka lengen. Lan dhepa iki digunake
kangga tingkatan kang adoh.
Satuwan sing diukur nganggo dawane awak
kaping pindhone yaiku let mendhuwur. Satuwan sing kalebu ing kene kayata, dhengkul,
awak, dhadha, pengadeg, pengawe. ukuran satuan sing nganggo ukuran dhengkul
kuwi antarane sikil epek-epek munggah nganti dhengkul, yen satuwan kang nganggo
ukuran wetheng andharane padha karo dhengkul nanging munggah maneh nganti
weteng. Dhadha uga dadi ukuran sing ingukur saka sikil menyang dhadha. Menawa
pengadeg kuwi let antarane sikil karo sirah nalika ngadeg, lan satuwan sing
ukurane nganggo pengawe kuwi dawane saka sikil nganti tangan diunggahake nalika
ngadeg.
Satuwane
lete papan ukuran awak kang mendhuwur bisa dideleng saka Jlentrehan perangan
teges ing ngisor iki:
|
Tembung
|
Cedhak Banget
|
Rada Cedhak
|
Cedhak
|
Rada Adoh
|
Adoh
|
Pangango
(intensi)
|
|
dhengkul
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
+
|
|
weteng
|
-
|
+
|
±
|
-
|
-
|
+
|
|
dhadha
|
-
|
-
|
+
|
±
|
-
|
+
|
|
pengadeg
|
-
|
-
|
-
|
+
|
-
|
+
|
|
pengawe
|
-
|
-
|
-
|
-
|
+
|
-
|
Saka
jlentrehan perangan teges kang ukuran nganggo awak mendhuwur, bisa dingerteni
yen satuwan lete papan ing basa Jawa nduweni teges sing beda-beda. Satuwan awak
mendhuwur kuwi yaiku dhengkul, weteng, dhadha, pengadeg, pengawe. dhengkull
jlentrehane nduweni +cedhak banget, -rada cedhak, -cedahk, –adoh, lan
+pangango. Tegese yen ta dhengkul kuwi digunakake nalika ana lete papan kang
cedhak banget, ora digunakake nalika ana let kan ukurane rada adoh apa maneh
adoh lan digunake asring banget kanggo satuwan lete papan. Semono uga karo weteng.
Satuwan weteng nduweni teges sing beda karo satuwan liyane. Jlentrehane weteng
iki yaiku –cedhak banget, +rada cedhak, ±cedhak, – rada adoh, -adoh, +pengango. Tegese satuwan
weteng iki digunakake lete papan kang rada cedhak, nanging bisa uga dadi cedhak.
Weteng iki kalebu satuwan kang kerep digunakake. Banjur satuwan liyane dhadha.
Dhada iki satuwan kang jlentrehane nduweni –cedhak, -rada cedhak, +cedhak,
-+rada adoh, - adoh, lan +penganggo. Satuwan dhadha tegese nduweni let sing
rada cedhak lan bisa uga digunakake lan ora ing rada adoh. Dhadha uga asring
digunakake kanggo satuwan lete papan. Dene pengadeg iki nduweni, -cedhak
banget, -rada cedhak, -cedhak, +rada
adoh, - adoh, lan -penganggo. Saka jlentrehan satuwan dhadha uga bisa katitik
yen ta kuwi satuwan sing beda karo liya. Panganggane dhadha iki nalika ngerteni
ukuran lete papan kang rada adoh. Panggunane dhadha kerep kanggone satuwane let.
Satuwan pengadheg jlentrehane yaiku –cedhak banget, -rada cedhak, -cedhak,
+rada adoh, -adoh banget, lan –panganggo. Pengadeg kuwi digunakake ing satuwan let nalika let
antarane papan siji lmenyang liane kuwi adoh lan penganggone ukuran iki ora
lumrah, ora kerep kanggone satuwan let. Kaping pungkasan ukuran pengawe. Lengen
iki nduweni jlentrehan yaiku –cedhak banget, -rada cedhak, -cedhak, rada adoh,
-adoh, lan -panganggo. Ateges satuwan pengawe digunakake kanggo let kang adoh lan uga ora kerep
digunake kanggone ukuran utawa satuwane lete papan. Saka jlentrehan ing ndhuwur
bisa mbedakake satuwan siji lan liyane. Tuladha ing ngisor ngetrapapake ing ukara.
sadhadha
saweteng
(3) Parni nguncalake bal bekel sadhengkul saka bin.
sapengadeg
sapengawe
Ukara ing ndhuwur minangka
pangecakane perangan satuwan lete papan. Yen dideleng ukurane ing ukara, wis
katon yen ta kuwi kabeh nduweni tingkatan kang beda-beda. Dhengkul, weteng,
dhadha, pangadeg, pangawe kuwi perangan tembunge awak utawa badan lan obahe.
Nanging nalikane tembung kuwi katambah wilangan dadi satuwane let.
b. Ora Kena Dietung
Ukuran kang pungkasan saka satuwan lete papan yaiku satuwan lete papan ora kena
dietung. Ora kena dietung uga kena disebut ora winates. Tegese
saka ora winates iku padha karo ora ngerti tenan sepira akeh wilangane, bisa
saking akehe angka utawa saking sithike angka. Satuwan kang kalebu iki yaiku;
a.
sajabalkat
b.
kene-kana
c.
kene-kunu
d.
gang
e.
mepet
f.
cedhak
g.
adoh
h.
dhempet
i.
ngaluk-aluk
saperangan dhata kang bakal njlentrehake satuwane let kang
ora kena ditung sapira cacahe, nanging nduweni ancas yaiku ukuran kang akeh
banget utawa sawalike.
Satuwane lete papan ukuran ora winates bisa dideleng
saka Jlentrehan perangan teges ing ngisor iki:
|
Tembung
|
Cedhak Banget
|
Cedhak
|
Rada Adoh
|
Adoh
|
Adoh Banget
|
Pangango
(intensi)
|
|
jabalkat
|
-
|
-
|
-
|
-
|
+
|
+
|
|
kene-kunu
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
kene-kana
|
-
|
+
|
±
|
-
|
-
|
-
|
|
mepet
|
+
|
-
|
-
|
-
|
-
|
+
|
|
dhempet
|
+
|
±
|
-
|
-
|
-
|
+
|
|
gang
|
-
|
+
|
±
|
-
|
-
|
+
|
|
cedhak
|
-
|
+
|
-
|
-
|
-
|
+
|
|
adoh
|
-
|
-
|
-
|
+
|
-
|
+
|
|
ngaluk-alul
|
-
|
-
|
±
|
+
|
-
|
-
|
Saka
jlentrehan perangan teges satuwan lete papan kang ora kena dietung bisa
dingerteni yen satuwan lete papan ing basa Jawa nduweni teges sing beda-beda.
Satuwan sing ora kena dietung kuwi kayata, jabalkat, kene-kunu, kene-kana,
mepet, dhempet, cedhak, adoh, ngaluk-aluk. Jabalkat jlentrehane nduweni -cedhak
banget, - cedhak, -rada adoh, –adoh, +adoh banget, lan +pangango. Tegese yen ta
ukuran jabalkat kuwi digunakake nalika ana lete papan kang adoh banget, ora
digunakake nalika ana let kan ukurane rada adoh apa maneh cedhak, lan digunake
asring banget kanggo satuwan lete papan sing ora winates adohe. Banjur ukuran
kene-kunu. Satuwan kene-kunu nduweni teges sing beda karo satuwan liyane.
Jlentrehane yaiku +cedhak banget, ±cedhak, -rada adoh, –adoh, -adoh banget, -pengango. Tegese satuwan kene-kunu
iki digunakake lete papan kang rada cedhak, nanging bisa uga dadi cedhak. Satuwan
iki ora kerep digunakake. Banjur satuwan liyane sing memper yaiku kene-kana. Kene-kana
iki jlentrehane nduweni -cedhak
banget, +cedhak, ±rada adoh, –adoh,
-adoh banget, -pengango. Satuwan kene-kunu aro kene-kunu sejatine memper,
nanging beda tingkatan. Kene-kana luwih adoh tinimbang kene-kunu. Banjur mepet,
satuwan mepet jletrehan yaiku, +cedhak
banget, -cedhak, -rada adoh, –adoh, -adoh banget, +pengango. Menawa satuwan
dhempet -cedhak banget, ±cedhak, -rada adoh, –adoh, -adoh banget, +pengango. Bedane antarane
dhempet karo mepet iki mung dhempet isih kena kanggo tingkatan cedhak nanging
yen ws nganggo mepet kuwi mung tingkat cedhak banget. Ana maneh kang diarani
gang. Gang nduweni jlentrehan -cedhak
banget, +cedhak, ±ada adoh, –adoh, -adoh banget, +pengango, tegese gang iki
asring banget digunakake kanggo ukurane lete papan, lan kalebu cedhak bisa uga
rada adoh. Banjur cedhak kuwi jlentrehane -cedhak
banget, +cedhak, -rada adoh, –adoh, -adoh banget, +pengango. Menawa satuwan
adoh yaiku -cedhak banget, -cedhak, -rada adoh, +adoh,
-adoh banget, +pengango. Rong ukuran iki padha penganggone kerep. Sing mbedakne
antarane liyane yaiku tingkatane. Seje maneh karo ukuran ngaluk-aluk. Bedane
mung kanggo adoh lan rada adoh. Penganggone ora kerep ing satuwan lete papan.
cedhak
(4)
Omahku karo omahe bocahe adoh
ngaluk-aluk
dhempet
Ukara ing ndhuwur minangka pangecakane
perangan satuwan lete papan kang ora kena dietung. Yen dideleng ukurane ing
ukara, wis katon yen ta kuwi kabeh nduweni tingkatan kang beda-beda. Saka
petang satuwan kuwi mung saperangan ora kabeh. Cedhak, adoh, dhempet,
ngaluk-aluk iki bedane karo satuwan liyane ora nganggo wilangan wis dadi
satuwan sng trep kanggone lete papan.
Saliyane kuwi, ana maneh sing bisa njlentrehake satuwan
kang ora winates yaiku nganggo tembung pirang-pirang. Tembung iki mujudake wilangan sing tegese
akeh banget. Kaya ta:
a.
pirang-pirang kilo
b.
pirang-pirang jangkah
c.
pirang-pirang dhepa
d.
pirang-pirang meter
e.
pirang-pirang pengawe
Satuwane
lete papan ukuran ora winates bisa dideleng saka Jlentrehan perangan teges ing
ngisor iki:
|
Frase
|
Cedhak
|
Adoh
|
Adoh Banget
|
Pangango
(intensi)
|
|
pirang-pirang
Kilo
|
-
|
-
|
+
|
+
|
|
pirang-pirang
Jangkah
|
±
|
+
|
-
|
+
|
|
pirang-pirang
Pengawe
|
±
|
+
|
-
|
-
|
Saka jlentrehan perangan teges satuwan
lete papan kang ora kena dietung ing ndhuwur bisa dingerteni yen satuwan lete
papan ing basa Jawa nduweni teges sing bedakaro liyane. Satuwan sing ora kena
dietung anganggo wilangan pirang-pirang yaiku pirang-pirang jangkah,
pirang-pirang pengawe, pirang-pirang kilo, lan liyane. Pirang-pirang jangkah
jlentrehane nduweni ±cedhak, +adoh, -adoh banget, lan +pangango. Ateges
pirang-pirang jangkah iki gunane kanggo satuwan sing adoh lan uga kena kanggo
cedhak. Padha karo pirang-pirang pengawe jlentrehane nanging sing mbedakne
kekarone kuwi penganggone luwih kerep nganggo pirang-pirang jangkah tinimbang
pirang-pirang pengawe. Dene pirang-pirang kilo nduweni -cedhak, -adoh, +adoh banget, lan +pangango. Tegese satuwan
pirang-pirang kilo digunakake kanggo ukuran sing adoh banget.
pirang-pirang
jangkah
(5)
bensin saliter adohe isa pirang-pirang kilo
Ukara ing ndhuwur minangka pangecakane perangan satuwan
lete papan kang ora kena dietung angango wilangan. Saka uarane katon yen ta
kuwi nduweni tingkatan sing beda. Satuwan iki nganggo wilangan lan negesi mung
kanggo ukuran sing adoh.
C. Panutup
Saka andharan sing
ana ing ndhuwur
bisa kadudut
yen let pranyata nduwe satuwan kayata satuwane kanggo ngukuri adohe papan
lan wektu. Satuwane lete papan iku minangka dhasare ukuran kanggo ngukur let
utawa anatarane rong panggon. Let iku dhewe
nduweni teges yaiku adohe utawa antarane saka rong papan. Ing kene
satuwan let papan diperang dadi loro, yaiku satuwane let kang kena dietung lan
ora kena dietung. Saben perangan kasebut nuduhake let sing beda. Satuwan lete
kuwi kayata sajangkah, sadhepa, sa kilan, lan liya-liyane.
Kapustakan
Arifin dkk. 1990. Tipe-Tipe Semantik Adjektiva dalam
Bahasa Jawa. Jakarta: Departemen Pendidikan dan Kebudayaan.
Chaer, Abdul. 2013. Pengantar
Semantik Bahasa Indonesia. Jakarta: Rineka Cipta.
Padmosoekotjo. 1956. Sarine
Basa Djawa. Djakarta: Noordhoff-Kolff N.V.
Padmosoekotjo. 1987. Paramasastra
Jawa. Surabaya: PT. Citra Jaya Murti.
Purnomo, Eko. 2011. “Sistem Numeralia Basa Jawa:
Satuwan Barang”. Surabaya: UNESA.
Poerwadarminta, W.J.S. 1939. “Baoesastra
Djawa”. Batavia: J. B. Wolters’
Uitgevers-maatschappij N.V. Groningen.
Sasangka, Sry Satriya Tjatur Wisnu. 2011. Paramasastra Gagrag Anyar Basa Jawa. Jakarta:
Yayasan Paramalingua.
Sudaryanto.1991. Tata
Bahasa Baku Bahasa Jawa. Yogyakarta: Duta Wacana University Press
0 comments:
Post a Comment