Hidup Budaya....
Salah satu budaya ialah dalam bentuk tradisi. Bayak tradisi-tradisi tradisional yang masih berkembang di kalangan masyarakat. Suatu contoh "ruwatan". Ruwatan berasal dari kata ":ruwat" yang artinya dibersihkan. untuk mengenal ruwatan lebih jauh lagi baca
Ruwatan kanggo pribadhi
Ruwatan kanggo lingkungan
Ruwatan sing kanggo lingkungan, upamane omah. ancase:
Salah satu budaya ialah dalam bentuk tradisi. Bayak tradisi-tradisi tradisional yang masih berkembang di kalangan masyarakat. Suatu contoh "ruwatan". Ruwatan berasal dari kata ":ruwat" yang artinya dibersihkan. untuk mengenal ruwatan lebih jauh lagi baca
TRADHISI RUWATAN
Ruwatan
yaiku salah sijine warisan upacara tradhisional sing nganti saiki isih
ngrembaka, amerga ruwatan isih nduweni paedah kanggo sng ngrembakakake. Ruwat
asring diartekake minangka upaya kanggo ngadohake samubarang kag dadi
reribeting jiwa. Ruwatan biasane dikantheni karo pagelaran wayang sing dilakokake dhalang khusus, dudu dhalang sembarangan. Dhalang njupuk lakon Murwakala utawa Sudamala.
Anane
ruwatan kuwi amarga anane kapitayan menawa manungsa sing kaanggep cacat saka
kalairane lan uga cacat amarga kalakuane sing nyalahi adat, mula saka kuwi
prelu ditata utawa dibalekake ing dalan sing bener upaya uripe dadi luwih aem,
tentrem, seger waras lan liyane. Wong sing kaanggep cacat amerga gawan lan
tumindake disebut wong nandang sukerta. Kapitayan wong Jawa, yen ana wong
nandang Sukerta yen ora diruwat bakal dadi panganane Bhatara Kala.
Bhatara
Kala kuwi yaiku putrane Bhatara Guru kang lair amerga nepsu sing ora bisa
diempet. Critane, nalika Bhatara Guru lan Bhatari Uma lagi cecaturan kanthi
numpak lembu Andini ngliwati ndhuwure samudra. Dumadak nepsune Bhatara Gurusaya
suwe saya gedhe, dheweke nduweni pepengin kanggo numplek nepsune karo Bhatari
Uma. Dewi Uma nolak.Akire kama lugur ing tengah-tengah samudra. Kamane Bhatara
Guru njelma dadi rasegsa kanthi jejuluk Bhatara Kala.
Bhatara
Kala njaluk pangan nyangg Bhatara Guru kang wujude manungsa. Bhatara Guru
nyanggupi nanging sing kena dipangan kuwi manungsa kagolong manungsa kang
nandang sukerta.
WONG SUKERTO
Wong kang nandang sukerta kaperang
dadi loro, kang kapisan saka lair lan kapindo sak tumindak kang nyalahi adat.
Suertaa kuwi saka teembung “suker” sing artine rerusuh. Wong nandang sukerta
tegese wong kang kudu diruwat.
wong kalebu sukerta yaiku :
1. Ontang-Anting, yaiku anak tunggal lanang utawa wadon.
2. Uger-Uger Lawang, yaiku anal loro lanang kabeh.
3. Sendhang kapit Pancuran, yaiku anak 3 sing mbarep lan ragil lanang lan anak sing
wong kalebu sukerta yaiku :
1. Ontang-Anting, yaiku anak tunggal lanang utawa wadon.
2. Uger-Uger Lawang, yaiku anal loro lanang kabeh.
3. Sendhang kapit Pancuran, yaiku anak 3 sing mbarep lan ragil lanang lan anak sing
kaping loro wadon.
4. Pancuran Kapit Sendhang, yaiku anak 3, sing mbarep lan ragil wadon lan anak sing
4. Pancuran Kapit Sendhang, yaiku anak 3, sing mbarep lan ragil wadon lan anak sing
nomer loro lanang.
5. Anak Bungkus, yaiku anak sing lahir kebungkus karo placenta.
6. Anak Kembar, yaiku anak loro sing lair bareng, lanang utawa wadon kabeh, utawa
5. Anak Bungkus, yaiku anak sing lahir kebungkus karo placenta.
6. Anak Kembar, yaiku anak loro sing lair bareng, lanang utawa wadon kabeh, utawa
“kembar dampit” yaiku kembar siji
lanang siji wadon.
7. Kembang Sepasang, yaiku anak loro wadon kabeh.
8. Kendhana-Kendhini, yaiku anak loro, siji lanang siji wadon.
9. Saramba, yaiku anak lanang kabeh, cacahe 4.
10. Srimpi, yaiku anak wadon kabeh, cacahe 4
11. Mancalaputra utawa Pandawa, yaiku anak 5 lanang kabeh.
12. Mancalaputri, yaiku anak 5 wadon kabeh.
13. Pipilan, yaiku anak 5, sing 4 wadon, lan sing siji lanang.
14. Padangan, yaiku anak 5, sing 4 lanang, lan siji wadon.
15. Julung Pujud, yaiku anak sing lair pas matahari angslep.
16. Julung Wangi, yaiku anak sing lair pas matahari njedul.
17. Julung Sungsang, yaiku anak sing lair pas jam 12 awan.
18. Tiba Ungker, yaiku anak sing lair, terus mati.
19. Jempina, yaiku anak sing mati pas umur 7 sasi ning weteng.
20. Tiba Sampir, yaiku anak sing lair kalungan usus.
21. Margana, yaiku anak sing lair pas perjalanan.
22. Wahana, yaiku anak sing lair ning ngarep omah utawa ning latar ngomah.
23. Siwah atau Salewah, yaiku anak sing lair nduweni 2 macem werna kulit, ireng lan
7. Kembang Sepasang, yaiku anak loro wadon kabeh.
8. Kendhana-Kendhini, yaiku anak loro, siji lanang siji wadon.
9. Saramba, yaiku anak lanang kabeh, cacahe 4.
10. Srimpi, yaiku anak wadon kabeh, cacahe 4
11. Mancalaputra utawa Pandawa, yaiku anak 5 lanang kabeh.
12. Mancalaputri, yaiku anak 5 wadon kabeh.
13. Pipilan, yaiku anak 5, sing 4 wadon, lan sing siji lanang.
14. Padangan, yaiku anak 5, sing 4 lanang, lan siji wadon.
15. Julung Pujud, yaiku anak sing lair pas matahari angslep.
16. Julung Wangi, yaiku anak sing lair pas matahari njedul.
17. Julung Sungsang, yaiku anak sing lair pas jam 12 awan.
18. Tiba Ungker, yaiku anak sing lair, terus mati.
19. Jempina, yaiku anak sing mati pas umur 7 sasi ning weteng.
20. Tiba Sampir, yaiku anak sing lair kalungan usus.
21. Margana, yaiku anak sing lair pas perjalanan.
22. Wahana, yaiku anak sing lair ning ngarep omah utawa ning latar ngomah.
23. Siwah atau Salewah, yaiku anak sing lair nduweni 2 macem werna kulit, ireng lan
putih.
24. Bule, yaiku anak sing lair nduweni kulit koyo bule.
25. Kresna, yaiku anak sing lair nduweni kulit ireng.
26. Walika, yaiku anal sing lair prematur utawa cilik banget.
27. Wungkuk, yaiku anak sing lair nduweni geger sing bengkok.
28. Dengkak, yaiku anak sing lair nduweni geger sing nonjol, koyo geger onta.
29. Wujil, yaiku anak sing dilairke cebol.
30. Lawang Menga, yaiku anak sing dilarke pas anane “candakala” yaiku langit sing katon
24. Bule, yaiku anak sing lair nduweni kulit koyo bule.
25. Kresna, yaiku anak sing lair nduweni kulit ireng.
26. Walika, yaiku anal sing lair prematur utawa cilik banget.
27. Wungkuk, yaiku anak sing lair nduweni geger sing bengkok.
28. Dengkak, yaiku anak sing lair nduweni geger sing nonjol, koyo geger onta.
29. Wujil, yaiku anak sing dilairke cebol.
30. Lawang Menga, yaiku anak sing dilarke pas anane “candakala” yaiku langit sing katon
abang.
31. Made, yaiku anak sing dilairke ora nganggo lambaran/kloso.
32. Wong sing ngliwet, ngebrukke ” Dandhang “ (wadah sing kanggo ngiwet).
33. Mecahake ” Pipisan ” lan nugelke ” Gandik “ (landesan lan watu sing kanggo ngaluske
31. Made, yaiku anak sing dilairke ora nganggo lambaran/kloso.
32. Wong sing ngliwet, ngebrukke ” Dandhang “ (wadah sing kanggo ngiwet).
33. Mecahake ” Pipisan ” lan nugelke ” Gandik “ (landesan lan watu sing kanggo ngaluske
bumbu).
34. Wong sing manggon ning omah sing ora enek ” tutup keyonge “
35. Wongsing bobok ning dhuwur kasur ora ngganggo sprei (sing dinggo nutup kasur).
36. Wongsing nggawe pajangan utawa hiasan ora nganggo samir utawa godhong
34. Wong sing manggon ning omah sing ora enek ” tutup keyonge “
35. Wongsing bobok ning dhuwur kasur ora ngganggo sprei (sing dinggo nutup kasur).
36. Wongsing nggawe pajangan utawa hiasan ora nganggo samir utawa godhong
gedhang.
37. Wongsing duwe lumbung pari utawa kopra sing ora nganggo alas lan payon.
38. Wong sing delehake barang ( dandhang misale ) ora dikei tutup.
39. Wongsing nggawe kutu sing ijeh urip.
40. Wongsing ngadhek ning tengah lawang.
41. Wongsing ndodok ning ngarep lawang.
42. Wongsing songgowang.
43. Wongsing senengane ngobong kulit bawang.
44. Wongsing nggatukke barang siji lan sijine (misale dandhang didu karo dandhang).
45. Wongsing seneng ngobong rambut.
46. Wongsing senengane ngobong kloso sing seko pring.
47. Wongsing senengane ngobong kayu uwit “kelor”.
48. Wongsing senenge ngobong balung.
49. Wongsing senengene nyapu ora ditutukke, utawa ora diobong sisan.
50. Wongsing senenge ngguwang uyah.
51. Wongsing mbuwang regetan saka jendela.
52. Wongsing mbuwang regetan ning longan.
53. Wongsing bobok pas srengenge njedul.
54. Wong sing bobok pas srengenge angslup ( wayah surup ).
55. Wong sing menek uwit pas jam 12 awan ( wayah bedhug ).
56. Wong sing bobok pas jam 12 awan.
57. Wongsing ngliwet trus ditinggal lungo.
58. Wong sing seneng ngakoni duweke wong liyo.
59. Wong sing senenge ninggal beras ning ” lesung ”.
60. Wongsing ngambrukke pemean “wijen”.
37. Wongsing duwe lumbung pari utawa kopra sing ora nganggo alas lan payon.
38. Wong sing delehake barang ( dandhang misale ) ora dikei tutup.
39. Wongsing nggawe kutu sing ijeh urip.
40. Wongsing ngadhek ning tengah lawang.
41. Wongsing ndodok ning ngarep lawang.
42. Wongsing songgowang.
43. Wongsing senengane ngobong kulit bawang.
44. Wongsing nggatukke barang siji lan sijine (misale dandhang didu karo dandhang).
45. Wongsing seneng ngobong rambut.
46. Wongsing senengane ngobong kloso sing seko pring.
47. Wongsing senengane ngobong kayu uwit “kelor”.
48. Wongsing senenge ngobong balung.
49. Wongsing senengene nyapu ora ditutukke, utawa ora diobong sisan.
50. Wongsing senenge ngguwang uyah.
51. Wongsing mbuwang regetan saka jendela.
52. Wongsing mbuwang regetan ning longan.
53. Wongsing bobok pas srengenge njedul.
54. Wong sing bobok pas srengenge angslup ( wayah surup ).
55. Wong sing menek uwit pas jam 12 awan ( wayah bedhug ).
56. Wong sing bobok pas jam 12 awan.
57. Wongsing ngliwet trus ditinggal lungo.
58. Wong sing seneng ngakoni duweke wong liyo.
59. Wong sing senenge ninggal beras ning ” lesung ”.
60. Wongsing ngambrukke pemean “wijen”.
SARANA RUWATAN
Wong
sukerta nduweni sarat kanggo ruwatan kayata :
·
Banyu saa pitung sumber, yen
kangelan bisa njupuk saka pitung sumur la didhewekake anggone njupuk.
·
Ebang pitung rupa.
·
Wewangen.
·
Kain Mori kira-kira sakmeter
TATACARA RUWAT
1.
Nyiapake pitung banyu
2.
Ngiseni ember kanthi banyu
sumber mau, ora dicampur.
3.
Saben ember diwenehi kembang
sarupa.
4.
Ngadhep banyu kembang, lan
ngucapake Asmaning Gusti “Al-Hayyu” ping pitu. Sabanjure pindah menyang banyu
kembbang liyane.
5.
Sawise mepe banyu kembang
kira-kira telung jam. Banyu kembang mengko digawe adus ruwat.
JENISE RUWATAN
Ruwatan kanggo pribadhi
Ruwatan kanggo awake dhewe kuwi nduweni ancas
kanggo ngresiki salahsiji wong sing dianggep nduweni sial, utawa wis gawe dosa.
Biasane mung bisa dilangake nganggo mertapa, pasa, utawa nganakake slametan.
Ruwatan kanggo lingkungan
Ruwatan sing kanggo lingkungan, upamane omah. ancase:
·
Menehi
pager ghoib kanggo nolak, lan mindahake apa wae sing asipat negatif sing aneng omah utawa sing arep mlebu ning omah. Biasane
nganggo tumbal (sesaji).
·
Menehi
pager ghoib, supaya wong sing nduweni niat ala ora bisa mlebu omah.
·
Menehi
pager ghoib kanggo nolak setan.
Ruwatan kanggo dhaerah
Ruwatan Dhaerah iku kanggo nolak bencana utawa bebaya ing dhaerah. Biasane nanggap wayang purwa sing dilakoni wayah bengi. Tujuan liyane yaiku dedonga supaya dhaerah kang diruwat kuwi makmur, ayem, lan tentrem.
Ruwatan Dhaerah iku kanggo nolak bencana utawa bebaya ing dhaerah. Biasane nanggap wayang purwa sing dilakoni wayah bengi. Tujuan liyane yaiku dedonga supaya dhaerah kang diruwat kuwi makmur, ayem, lan tentrem.